ผักกูด

ผักกูด
ผักกูด เป็นผักชนิดหนึ่งที่อยู่ในตระกูลเฟิร์นที่อยู่ในวงศ์ "Athyriaceae" ซึ่งจะเกิดขึ้นบริเวณที่มีความชุ่มชื้น หรือมีน้ำท่วมขัง  ตามลำห้วย ป่าเขาที่มีความอุดมสมบูรณ์ เติบโตในฤดูฝนในที่โล่งแจ้งมีน้ำชื้นแฉะ จะพบมากกว่าที่ในป่าทึบ ชาวบ้านจะเข้าไปเด็ดยอดอ่อนๆของผักกูด ซึ่งคนเรานิยมนำมาปรุงและประกอบเป็นอาหารรับประทาน และสามารถนำไปขายตามตลาดได้อีกด้วย และยังเป็นผักพื้นบ้านที่มีประโยชน์อีกด้วย โดยมีสรรพคุณแก้ไข้ตัวร้อน พิษอักเสบ บำรุงสายตา บำรุงโลหิต ความดันโลหิตสูง และมีวิตามินจากผักใบเขียว

ผักกูดเป็นพืชตระกูลเฟิร์นที่สามารถกินได้ชนิดหนึ่ง มีเหง้าสูงประมาณ 1 เมตร ใบเป็นแผงรูปขนนก ตอนอายุยังน้อยจะแตกเป็นรูปขนนกชั้นเดียวคู่ขนานกันไปตั้งแต่โคนใบถึงปลายใบ
เมื่ออายุมากขึ้นใบจะเปลี่ยนเป็นรูปขนนก 2 ชั้น ยอดอ่อนและปลายยอดม้วนงอแบบก้นหอย เติบโตในฤดูฝนในที่โล่งแจ้งมีน้ำชื้นแฉะ จะพบมากกว่าที่ในป่าทึบ

ผักกูดมี 3 ชนิด 
แตกต่างกันเพียงสีของต้นและลักษณะใบเล็กน้อย รับประทานเป็นอาหารได้ทั้ง 3 ชนิด
ชาวบ้านรุ่นเก่าๆ รู้จักผักกูดมาตั้งแต่โบราณแล้ว ส่วนคนรุ่นใหม่น้อยนักจะรู้จักและรู้จักรับประทาน มียอดอ่อนขายตามตลาดสดทั่วไป

ทั้งนี้ จะเห็นได้ว่าผักกูดเป็นผักบอกสภาวะแวดล้อมให้คนรู้ว่า บริเวณไหนอากาศไม่ดี ดินไม่บริสุทธิ์ มีสารเคมีเจือปนอยู่  ผักกูดจะไม่ยอมขึ้นหรือแตกต้นในบริเวณนั้นเด็ดขาด ผักกูดจึงถือได้ว่าเป็นอาหารพิเศษอย่างหนึ่งจากธรรมชาติมีสารเบต้าแคโรทีนและธาตุเหล็กในตัวสูง
เมื่อรับประทานแล้วจึงได้ประโยชน์ ใบของผักกูดใช้ต้มน้ำดื่มหรือกินสด ช่วยแก้ไข้ตัวร้อน แก้พิษอักเสบ บำรุงสายตา บำรุงโลหิต แก้โลหิตจาง ป้องกันเลือดออกตามไรฟันและขับปัสสาวะเด็ดขาดมาก ลดความดันโลหิตสูง คอเลสเตอรอลในเม็ดเลือด ส่วนใหญ่จะนำใบอ่อน ช่ออ่อน  ทำแกงกับปลาเนื้ออ่อนน้ำจืด เช่นปลาช่อนหรือลวกจิ้มน้ำพริกชนิดต่างๆ ยำผักกูด ผักกูดผัดน้ำมันหอย แกงกะทิกับปลาย่าง ลวกกะทิ ลวกกินกับส้มตำก็ได้ดี แต่ไม่นิยมกินสดๆ กันเพราะจะมียางเป็นเมือกอยู่ที่ก้าน

ข้อมูล ผักกูด
ชื่ออื่น                  กีบม้าลม ดูกู
ชื่อวิทยาศาสตร์  Dryopteris amboinensis Ktze. F
วงศ์                     DRYOPTERIDACEAE
ชื่อสามัญ           Oak fern
แหล่งที่พบ         ทั่วไปทุกภาค
ประเภทไม้         เฟิร์น

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
ต้น เป็นไม้ต้นเตี้ยพวกเดียวกับเฟิน ความสูง 6-18 ซม. โคนต้นพองออกมีขนสีน้ำตาลแดงโดยรอบ
ใบ ใบประกอบแบบขนนกสองหรือสามชั้น ยาว 1.8-4.5 เมตร ใบย่อยรูปขอบขนานกว้าง 1-4 ซม. ยาว 10-30 ซม.ปลายใบแหลมขอบใบเรียบเป็นหยักเล็กน้อย อับสปอร์แตกตามยาวอยู่ใต้ใบหัว เป็นเหง้า

ส่วนที่ใช้บริโภค ยอดอ่อน ใบอ่อน
การขยายพันธุ์ เหง้า สปอร์
สภาพแวดล้อมที่เหมาะสม ริมห้วยริมน้ำและชะง่อนหินที่มีความชันสูงของป่าดิบชื้น ป่าดิบแล้งป่าดิบเขา และป่าผลัดใบ
ฤดูกาลที่ใช้ประโยชน์ ตลอดปี แต่นิยมรับประทานหน้าแล้งรสชาติอร่อยกว่าฤดูอื่น
คุณค่าทางอาหาร คุณค่าทางอาหารในส่วนที่รับประทานได้ 100 กรัม ประกอบด้วย
การปรุงอาหาร ยอดอ่อน ใบอ่อน นำมาลวกหรือต้มให้สุก เป็นผักร่วมกับน้ำพริก หรือนำไปปรุงเป็นอาหาร เช่น ยำ ผัด ต้มกะทิ แกงจืด แกงเลียง แกงส้ม
ลักษณะพิเศษ ผักกูด รสจืดอมหวาน กรอบ หยุ่น เป็นผักที่มีรสชาติดี
ข้อควรระวัง ไม่ควรรับประทานดิบ เพราะว่าผักกูดมีสารออกซาเลตสูง ควรต้มให้สุกก่อน

ที่มาจาก thaihealth.or.th
               scratchpad.wikia.com